© New York Post – Getty Images

New York’un en ikonik yapılarından biri olan Flatiron Binası (Flatiron Building) 1902 yılında Daniel Burnham tarafından tasarlandı. Üçgen formuyla dikkat çeken yapı Beşinci Cadde (5th Avenue) ve Broadway’in kesişim noktasında bulunuyor. Ütüye benzetildiği için Flatiron adını alan yapının orijinal ismi Fuller Binası’dır (Fuller Building).

©Wikimedia Commons

1902 yılında tamamlanan yapı New York’un çığır açıcı gökdelenlerinin başında gelir. Flatiron Binası, 19. yüzyılın sonlarına doğru hızla yaygınlaşan çelik gökdelenlerin en dikkat çekici örneklerinden bir tanesi. Binanın New York’taki varlığı, Manhattan bölgesine farklı bir önem kazandırmıştır ve şehri yeniden kurgulamıştır. Genelde dikdörtgen şeklindeki bloklar içinde yükselen dik açılı gökdelen hacimleri New York’un kimliğini oluşturur. Flatiron Binası, üçgen şekli ile şehirdeki alışılagelmiş gökdelenlerden ayrılıyor.

©Wikimedia Commons

Yapının bulunduğu arazi bir çok kişi tarafından alınıp satıldıktan sonra son olarak Fuller Şirketi’nin sahibi Harry S. Black tarafından satın alınmış. Flatiron Binası’nın inşasına özellikle çelik gökdelen inşaatında uzmanlaşmış şirketin merkezi olması amacıyla başlanmış. Harry S. Black, binanın tasarımı için daha öncesinde Chicago’da gökdelenler tasarlamış olan Daniel Burnham’ı görevlendirmiş.

Burnham, Flatiron Binası’nın formunu arazinin şeklinden referans alarak belirlemiş. Rönesans akımının estetik anlayışı ile Fransız Beaux-Arts stilini birleştiren Burnham ortaya oldukça özgün bir ofis binası çıkarmış. Burnham’ın tasarımı dgörsel olarak üç farklı katmandan oluşuyor ve yapı bu bağlamda antik sütunları andırıyor. 19. yüzyılda tasarlanan pek çok gökdelen gibi Flatiron Binası da ağır ve sert bir karaktere sahip.

©Wikimedia Commons

22 katlı Flatiron Binası Chicago Okulu’nun temsilcilerinden biri. Yapının cephesi o dönemlerde sıkça kullanılan kireç taşı ve terra cotta ile kaplanmış. Binanın üçgen formu, cadde üzerinden özgün bir görsel deneyim sağlarken aynı zamanda yapının içinde de farklı bir atmosfer yaratıyor. Binanın kuzey ucunda yalnızca 2 metre genişliğe sahip. İç mekandaki bu daralmanın içerideki çalışma ortamını olumsuz yönde etkilememesi için odalar eğimli duvarlarla ayrılmış. Buna ek olarak, binanın bu kısmı panoramik Manhattan manzarasına hakim.

©Wikimedia Commons

Flatiron Binası’nın strüktürel yapısı, New York’un etkili rüzgar yükünden etkilenmeyecek şekilde tasarlanmış. Yapı, her ne kadar özel bir ofis binası olsa da inşa edildiği 1902 yılından itibaren New York’un ve Amerika’nın en önemli sembollerinden biri haline gelmiş. Günümüzde binanın içinde turist turları düzenleniyor ve tarihi yapının otel olarak kullanılması gündemde. Flatiron Binası’nın değerinin yaklaşık 190 milyon dolar olduğu tahmin ediliyor.