READING

21. Yüzyıl Çağdaş Sanat Müzesi

21. Yüzyıl Çağdaş Sanat Müzesi

21. Yüzyıl Çağdaş Sanat Müzesi / SANAA

©Wikimedia Commons

Mimar: SANAA (Sejima and Nishikawa Architects and Associates)
Yer: Kazanawa, Japonya
Yapım yılı: 1999-2004

21. Yüzyıl Çağdaş Sanat Müzesi (The 21st Century Museum of Contemporary Art), SANAA (Sejima and Nishikawa Architects and Associates) ekibinin en önemli tasarımlarından bir tanesi. Japonya’nın Kanazawa kentine bulunan müze, 1999 yılında düzenlenen bir yarışma için tasarlanmış ve 2004 yılında yapılmış. Basit bir geometri ve minimalist bir dille kurgualanan müze, ekibin kamusal alanların geçirgenliğini araştıran çalışmalarından biri.

21. Yüzyıl Çağdaş Sanat Müzesi / SANAA

©Pter Smidek

Proje, kamusal alanın geçirgenliğini farklı şeffaflık seviyeleri üzerinden araştırıyor. Bu, Pritzker ödüllü Kazuyo Sejima ve Ryue Nishizawa (SANAA kurucularu) çiftinin yıllar boyunca işlerinde farklı yaklaşımlar yoluyla üzerinde durdukları bir konsept. İkili bu sefer bu konsepti, bir müze yapısıyla araştırıyor. Böyle bir arayışın sonucunda ortaya çıkan yapı, müze kurgusu anlamında mimariye yenilik katan bir tasarım. 112.5 metrelik çapa sahip daire formuyla 21. Yüzyıl Çağdaş Sanat Müzesi  bu nedenle SANAA ekibinin en dikkat çeken tasarımlarından bir tanesi olmuş.

21. Yüzyıl Çağdaş Sanat Müzesi / SANAA

©Martin Irwin Photography

Program itibariyle 21. Yüzyıl Çağdaş Sanat Müzesi, toplanma mekanları, bir kütüphane ve bir okuma odası, çocuklar için atölye alanları, bir restoran, servis hacimleri ve sergi mekanlarını barındırıyor. Aynı zamanda önündeki parkı da müzenin bir uzantısı olarak kullanıyor -sergilerin bazıları bu açık alanda düzenleniyor. Böyle bir program ağıyla müze, hem kamusal hem de özel hacimleri bünyesinde çakıştırıyor. Ekip müzeyi toplumun bir araya geleceği alanlar ve müzenin kendini ekonomik olarak döndürebilmesi için sınırlı erişim alanları ile düzenliyor. Projenin zor noktalarından bir tanesi de bu denli ‘şeffaf’ bir tasarımda iki durum arası dengeyi sağlamak.

21. Yüzyıl Çağdaş Sanat Müzesi / SANAA

©Pter Smidek

Kazuyo Sejima ve Ryue Nishizawa, bu zorluğa şöyle bir tasarım yaklaşımı getirmiş: kamusal ve özel olan arası sınırları bulanıklaştırmak. Bunun için dört avlu etrafında şekillenen karma kullanımlı bir düzen öneriyorlar. Bu kurguda kamusal alanla etkileşim, zaman zaman dolaşımın kendisinin sergi alanı gibi hareket etmesini sağlamış.

Şekil olarak tüm müze dairesel cam bir kabuğa oturan, alan, opaklık seviyesi ve yükseklik olarak farklılık gösteren bir dizi kutu hacimden oluşuyor. Müzenin merkezinde, müzenin dışı gibi silindir bir hacim mevcut. Bu hacim müzeyi çevreleyen şeffaf zarına atıfta bulunarak, dikdörtgen ızgara düzeninde, opak bir anormallik olarak düşünülmüş. Bu hacme zıt olarak silindir kabuk, oldukça ince, şeffaf ve müzeyi dışarıya bağlıyor.

21. Yüzyıl Çağdaş Sanat Müzesi / SANAA

©Pter Smidek

21. Yüzyıl Çağdaş Sanat Müzesi, aldıtıcı bir şekilde görünüş itibariyle basit; fakat oldukça provokatif bir tasarım. SANAA ekibinin tasarımı, müze kurgusu bağlamında geleneksel yaklaşımların tamamen dışında. Sanat müzesi yerleşiklik, mekanı benimseme, rota kurgulama ve bu rota üzerinde sanat, çevre ve yapıyla ilişkisini kalıplardan kurtararak ziyaretçilerine sınırsız bir özgürlük sunuyor. Ekip böylece müze tasarımlarında alışılagelmiş müze akışı fikrini sorgulayan, sorgulatan ve yeniden yorumlayan bir tasarım ortaya koymuş.

21. Yüzyıl Çağdaş Sanat Müzesi / SANAA

©Pter Smidek

21. Yüzyıl Çağdaş Sanat Müzesi, içindeki eserleri de bu özgürlüğe dayalı kurgusuna uygun seçme hedefinde olan bir yapı. Yarattıkları bu özgür müze alanı bağlamında, müzenin içinde sergilenen eserlerden bazılarıyla da izleyici, görüntülenen nesne ve doğa arasındaki fenomenolojik bağlantıyı vurgulamak için işbirliği yapıyor. Müze, eser ve yapının kullanıcısı arasında yalnızca pasif gözlemlemeye dayalı ilişki değil; saantla daha bireysel ve gerektiğinde grup halinde bir etkileşim hedefliyor. Yapının algıları değiştiren, ‘yeni müze tasarımı’ olmasının sebeplerinden biri de bu. Yapı, müze tipolojisine yeni soluk getiren kurgu olarak ekibin bir başka tasarımı olan New Museum’ı hatırlatıyor.

21. Yüzyıl Çağdaş Sanat Müzesi / SANAA

©Martin Irwin Photography

Yapı içindeki eserleri de bu ilkesine özgün seçmiş. Buna örneklerden bir tanesi müzedeki en meşhur çalışmalardan biri olan Yüzme Havuzu (Swimming Pool, Leandro Erlich). Havuz gibi gözüküp alt katın gözlemdiği bir cam. Alttakiler için de yukarı kat gözlemleniyor. Eser, bir müze yapısı içinde etkileyici bir hava yakalıyor ve hevesli halk katılımı sağlıyor.

Müze, depo kısmında da özel bir sergi mekanı barındırıyor. Asansörle erişilen bu hacim, bir pistonla yükseltilmiş. Hem şekil hem de mekanizmasıyle bu sergi hacmi toprak altında, tasarımda kullanılan birincil formları ve tasarıma yön veren hafiflik, geçirgenlik ve basitlik (minimalist yaklaşım) ilkesini hatırlatıyor.

21. Yüzyıl Çağdaş Sanat Müzesi / SANAA

©archiweb.cz

Ekibin VitraKampüs’teki fabrika tasarımını ve Grace Farms projelerini hatırlatan 21. Yüzyıl Çağdaş Sanat Müzesi, Kanazawa için önemli kentsel noktalardan bir tanesi. Müze, Kanazawa halkının da benimsediği bir mekan haline gelmiş yıllar boyunca. Çağdaş Sanat Müzesi kent ve insanları için görsel bir sembol. Etkileyici ve devasa hacmin gözler önünde olduğu gündüz saatlerinin dışında da yapı, gece de bu özelliğini belli eden bir tutumda -kentin ortasında tüm şeffaflığyla parlayan bir hacim. Yapı aynı zamanda iç tasarımıyla yine SANAA’nın Rolex Eğitim Merkezi‘ni ve müze kurgusuyla da Jean Nouvel’in Louvre Abu Dhabi tasarımını hatırlatıyor.


RELATED POST