Kilden Performans Sanatları Merkezi

Mimar: ALA Architects

Yer: Kristiansand, Norveç

Yapım yılı: 2008-2011

Kilden Performans Sanatları Merkezi, Kristiansand Senfoni Orkestrası için tasarlanmış 1200 koltuk kapasiteli bir konser salonuna ve Agder Tiyatrosu için tasarlanmış 750 koltuk kapasiteli bir tiyatro sahnesine sahip olan bir sanat merkezi. Yapı, Norveç’in güneybatısında bulunan Kristiansand şehrinin kültürel merkezi.

PSM, ana iki sahnesinin yanı sıra, bir çok fonksiyonlu salon, deneysel tiyatro sahnesi, 400 araçlık otopark, ofis, prova ve atölye alanlarını da içinde bulundurmaktadır. Toplam 24,600 metrekarelik bir alan üzerine tasarlanan ve 2011 yılında tamamlanan proje için 226 milyon Euro harcanmıştır.

Projenin en önemli özelliği, CNC freze makinesi kullanılarak sıkıştırılmış yerel meşe ağaçlarının oluşturduğu devasa eğik duvar. Bu ahşap duvarın oluştuğu dalgalı yapı, giriş cephesinden yapının içine kadar ilerlemektedir. Bu heybetli duvarın oluşturduğu organik form, Performans Sanatları Merkezi’nin doğa ile birleşmesini sağlamakta. Bu organik duvar dışında dikdörtgensel iki kütle kullanılarak oluşturulan yapıda, iki ana sahne birbirlerine komşu olacak şekilde yerleştirilmiş.

Yapının ahşap cephesi bilgisayar programları ve son teknoloji frezeleme makineleri kullanılarak üretilmiştir. Bu sayede cepheye dalgalı, organik ve düzensiz bir şekil verilebilmiştir. Konsol olarak çıkan bu ahşap duvar, yapının cephesini oluşturmanın yanı sıra, bir çatı görevi görerek yapının girişindeki kamusal alanı ve fuayeyi de kapatmaktadır. Bu duvar, PSM’nin salonları ve fuaye arasında bulunduğu için; ‘gerçek ve sanal dünyayı ayıran duvar’ olarak da anılmaktadır. Mimara göre, bu büyüleyici duvar/cephenin bir yanında gerçeklik bir yanında ise fantezi bulunmaktadır.

PSM’nin özgün ve çarpıcı bir mimari dile sahip olmasının en önemli nedeni 85,000 nüfuslu Kristiansand şehrinin kültürel merkezi olması. Şehrin kültürel bir ikona ihtiyaç duyması ve yapının bu ihtiyacı karşılamak amacıyla yapılması, mimarisinin de oldukça sıra dışı ve ilgi çekici olmasını sağlamıştır. Yapı, inşa edildiği gibi Kristiansand ve etrafındaki yerleşim yerlerine farklı bir kültürel kimlik kazandırmıştır.

Yapının diğer cepheleri, giriş cephesinden farklı bir dile sahip. Dikey olarak katlanmış metalik yüzeylerden oluşan cepheler yapıya şık ve zarif bir hava katmakta ve yapının giriş cephesini ön plana çıkarmakta. Bu sayede, Kilden Performans Sanatları Merkezi ’ne gelen ziyaretçiler, ana cepheye doğru yöneltilmiş ve duvarın yarattığı ‘gerçek & sanal’ ayrımını deneyimlemeleri amaçlanmış.

Kilden Performans Sanatları Merkezi, 4 temel bölümden oluşuyor. Birbirine paralel olarak tasarlanmış bölümlerden ilki halka açık fuaye alanı. İnsanların birbiri ile iletişim kurduğu bu bölümde serbest ve akışkan bir tavır hakim. Oditoryumlar ikinci bölgeyi oluşturuyor.

Bu bölümün mimari dili resmi ve düzenli. Oditoryumların arkasında bulunan 6 metre genişliğindeki ‘üretim sokağı’ ise üçüncü bölge. Bu sokak sahneler ve üretim alanları arasındaki geçişi sağlıyor. Dördüncü ve son bölge ise üretim alanları. Atölyeler, depo alanları ve çalışanlar için ofis alanları bu bölümde bulunuyor.