Jordan Grabuloski ve Iskra Grabuloska tarafından tasarlanan Makedonium, Makedonya’da bulunan bir özgürlük anıtı. Bir diğer adı Ilinden olan Makedonium, Osmanlı Devleti’ne karşı gerçekleştirilen Ilinden Ayaklanması’nın 71. senesinde, 1974 yılında inşa edilmiş. Ayaklanma sırasında hayatını kaybeden askerlerin anısını yaşatan yapı aynı zamanda Makedonya için oldukça önemli bir bağımsızlık ve birlik sembolü.

Krusevo şehrinde bulunan Makedonium’un Makedonya halkı için önemi çok büyük. Anıtın yapımına, Ilinden Ayaklanması’nın 70. senesinde ve Makedonya’nın II. Dünya Savaşı’nın ardından gerçekleştirdiği ulusal anti-faşist direnişin 30. senesinde başlanmış. Anıtın içinde Krusevo Cumhuriyeti’nin başkanı Nikola Karev’in mezarı bulunuyor.

Kırılmış Zincirler Anıtı

Makedonium, tarihi öneminin yanı sıra mimari olarak da el üzerinde tutulan bir eser. 1974 yılında tamamlanan yapı, Makedonya’nın o zamanlardaki ender modern mimari tasarımlarından bir tanesi. Krusevo şehrine yukarıdan bakan bir konumda bulunan anıt için Makedonya’nın kalbi benzetmesi yapılıyor.

Anıtın formu oldukça dikkat çekici. Küresel bir hacimden farklı açılarda dışarı doğru uzayan 10 geniş tepe penceresi anıtın genel şeklini tanımlıyor. Anıtın kubbesinin üzerinde dört tane pencere bulunuyor ve dört farklı yönde bulunan bu pencereler Sliva Anıtı, Bear taşı ve Pelagonija gibi şehirdeki Ilinden Ayaklanması ile alakalı önemli noktalara bakıyor.

Amfitiyatro

Makedonium, 16 hektarlık geniş bir arazi üzerinde bulunuyor. Anıtın girişinde ziyaretçileri, ‘Kırılmış Zincirler’ adı verilen, verilen savaşlar sonucunda kazanılan bağımsızlığı temsil eden bir başka anıt karşılıyor. Bu anıtın hemen yanında iserenkli mozaik taşlar ile süslenmiş bir amfitiyatro ve Ilinden Ayaklanması’nda şehit olan askerlerin isimlerinin işlendiği bir kript bulunuyor. Ziyaretçiler buradan bir rampa ile ana yapıya ulaşıyor. Bu rampanın varlığı Makedonium’un anıtsal hissini arttıran bir mimari unsur.

Anıtın içi ve vitraylar

Makedonium’un içine yapının dışında da tercih edilen beyaz duvarlar karakter kazandırıyor. Kurgulanan tamamen beyaz kompozisyon, kilise vitraylarında olduğu gibi boyanan kubbe üzerindeki camların daha fazla göze çarpmasını sağlıyor.