Casa da Musica

Mimar: OMA (Rem Koolhaas, Ellen van Loon)

Yer: Porto, Portekiz

Yapım yılı: 1999-2005

Porto Filarmoni Orkestrası’na ev sahipliği yapmak üzere OMA tarafından tasarlanan Casa da Musica, Portekiz’in mimari sembollerinden bir tanesi. Tarihi Rotunda da Boavista bölgesine yerleştirilen yeni bir meydan üzerinde bulunan yapı aynı zamanda şehrin kamusal kurgusunu da yeniden inşa ediyor. Yapımına 1999 yılında başlanan Casa da Musica 2005 yılında tamamlanmış.

Geçtiğimiz yıllar boyunca pek çok mimar, kutu şeklindeki konser salonu algısını yıkmak için çaba gösterse de bu denemelerin çoğu başarısızlıkla sonuçlanmış. OMA, bu şeklin sağladığı akustik avantaj ile savaşmak yerine, içi boş iç mekan ile kamusal dış mekan arasındaki ilişkiyi farklı bir şekilde kurarak geleneksel konser salonu tipolojisini canlandırmaya çalışmış.

Kütle Diyagramı / © OMA

OMA’nın tasarım aşamasında verdiği önemli kararlardan biri projenin yeri olmuş. Rem Koolhas ve Ellen van Loon, Casa da Musica’yı bölgeye karakterini veren tarihi yapı dizisinin yanında inşa etmek istememiş. Yeni konser salonu için Rotunda parkına bakan izole bir platonun üstü tercih edilmiş. Böylece konser salonunun yeri sembolik bir değer kazanırken aynı zamanda görünürlük ve erişilebilirlik açısından da stratejik bir konum elde edilmiş.

Casa da Musica’nın içinde kutu şeklinde 1,300 kişi kapasiteye sahip bir ana oditoryum bulunuyor. Yapının kesitine bakıldığında, ana konser salonu yerin üstünde bulunan açılı hacmin içinden oyulmuş dikdörtgen prizma şeklinde bir boşluk olarak algılanıyor. Kutunun iki ucunda ondüle cam paneller ile kaplanmış. Bu sayede konser salonu Porto’ya açılıyor ve kentin kendisi sahne arkasını oluşturuyor.

Ana oditoryumun yanı sıra yapının içinde farklı etkinliklerin gerçekleştirilebilmesi için esnek bir şekilde tasarlanmış küçük performans alanları, prova odaları, kayur stüdyoları, bir eğitim alanı, restoran, teras, barlar, VIP odası, idare ofisleri ve 600 araç kapasitesine sahip bir yer altı otoparkı bulunuyor.

Kesit

Casa da Musica’yı özgün kılan unsurlardan bir diğeri ise malzeme ve renk seçimi. Oditoryumun iç duvarlarında tercih edilen altın desenli ahşap paneller, salonun iki ucundaki cam perde duvarlar ile eşsiz bir kompozisyon oluşturuyor. Kompleksin içindeki VIP odasında ise üzerinde pastoral resimler bulunan seramik karolar kullanılmış. Çatı terasında ise siyah beyaz kare seramik kaplama tercih edilmiş. Bazı kamusal alanların döşemelerinde alüminyum kaplama kullanılmış.

Kompleksin içinde büyük ve merkezi bir fuaye bulunmuyor. Bunun yerine merdivenler, platformlar ile oluşturulmuş sirkülasyon ağı yapının içindeki mekanları birbirine bağlıyor ve bir fuaye görevi görüyor. Bu sayede yapı içinde eşsiz bir deneyim üretirken, yapıyı büyük festivallerden küçük performanslara kadar pek çok farklı etkinlikte kullanabilme imkanı sunuyor. Böylece OMA’nın tasarımı bir ‘Müzik Evi’ne dönüşüyor.

Casa da Musica görsel ve mekansal olarak çok yüzlü geometrik dış görünüşünün tanımladığı bir yapı. Konser salonunu oluşturan tüm mekanlar bu çok yüzlü formun içinden ‘çıkarılarak’ tasarlanmış. Ortaya çıkan kütlenin 40cm genişliğindeki kabuğu yapının ana taşıyıcısı. Aynı zamanda konser salonunun 1 metre kalınlığındaki betonarme duvarları yapının ayakta durmasını sağlıyor. OMA, yapının strüktürel çözümlerinde dünyaca ünlü mühendislik firması Arup ile çalışmış.