Mies van der Rohe tarafından tasarlanan ve Detroit şehir merkezinin doğu ucunda bulunan Lafayette Park, dünyanın en büyük ‘site’lerinden bir tanesi. Toplam 31 hektarlık bir alan üzerinde bulunan proje, bir çok farklı tipte konut binasını bir arada bulunduruyor. Lafayette Park, üç gökdelen tipi apartman binasının, 162 şehir evinden oluşan geniş bir yaşam alanı.

© James Haefner

Mies van der Rohe, Lafayette Park’ı 1959 yılında, Crown Hall ve Seagram Binası’nı tasarladıktan sonra tamamladı. Bu nedenle park, Mies van der Rohe’nin diğer ikonik yapıları kadar iyi bilinmese de çoğu eleştirmen ve mimar bu duruma karşı çıkarak, Lafayette Park’ın hak ettiği ilgiyi görmediğini düşünüyor. Proje, kentsel dönüşümün dünya üzerindeki ilk örneklerinden biri olarak kabul ediliyor.

Plan / © MiesDetroit.org

Proje, Detroit’in 1950’li yıllarda yaşadığı kentsel dönüşümün şehirdeki en önemli temsilcilerinden bir tanesi. Lafayette Park’ın oluşturduğu mahalle hayatı, projenin tamamlandığı 1959 yılından günümüze kadar varlığını korumayı başarmış ve şehrin merkezinde oldukça kaliteli yaşam alanları oluşturulmuş. Mies van der Rohe, bu projede önceki projelerinde de birlikte çalıştığı peyzaj mimarı Alfred Caldwell, şehirci Ludwig Hilberseimer ve Herb Greenwald gibi isimlerle birlikte çalışmış.

© Jörn Schiemann

Lafayette Park; ‘park içinde kuleler’ modernist şehirsel yaklaşımının bir örneği. Parkta üç tane 22 katlı kule bulunuyor ve bu kulelerin çevresi daha küçük konut birimleriyle ve The Plaisance adı verilen yaklaşık 50 dönümlük yeşil alan ile sarılmış durumda.

Proje, Detroit şehir merkezine oldukça yakın olsa da kendi içinde farklı bir mahalle yaşamı ve farklı bir komünite kurguluyor. Detroit gibi tehlikeli, suç oranının ve gayrimenkul fiyatlarının yüksek olduğu bir şehrin içinde bulunmasına rağmen park kendi içinde sakinlik ve güven duygusu veren bir mahalle yaşamı yaratmış. Projenin tasarımında mimari, şehircilik ve peyzaj tamamen kol kola, eş zamanlı ilerlediği için şehirsel ve mimari ölçekte bu başarı sağlanabilmiş.

© Jamie Schafer

Tasarlanan mahallenin kuzeybatı ucunda Pavyon adı verilen bir yapı bulunuyor. Bu yapı tek odalı, iki odalı ve üç odalı kiralık daireleri bulunduruyor. Proje alanının güneydoğu kısmında ise Doğu ve Batı Lafayette Kuleleri yükselmekte.

© Vasco Roma

Lafayette Park’taki yapılar, Mies’in mimari dilini fazlasıyla taşımakta. Belirgin, öne çıkan taşıyıcı elemanlar, cephelerde kullanılan dökme cam ve yapıların sadeliği bu unsurlardan sadece birkaçı. Mahalledeki her bir bina, birbirlerinden ayrı olmalarına rağmen ortak bir mimari dile sahip. Evlerde zeminden çatı kotuna kadar yükselen çelik kolonlar ve tirizler, yapıların dışından görülebilmekte. Pavyon ve küçük evlerde dökme cam cepheler, kesintisiz bir şekilde zeminden tavana kadar çıkarken, Doğu ve Batı Lafayette Kulelerinde ise cam cepheler zemin hizasının hemen üstünden başlamakta.

© James Griffioen

Projedeki 162 şehir evi de birbirinin aynısı. İki katlı olarak tasarlanmış bu yapılar arsaya birbirlerine dik ve paralel olacak şekilde yerleştirilmiş, bu nedenle bu evler plan düzleminde bakıldığında oldukça düzenli ve katı bir izlenim veriyor. Bu katı geometrik yapıların yarattığı kümeler, aralarına yerleştirilen yeşil alanlarla yumuşatılmaya çalışılmış. İki şehir evinin arasında bulunan alanlara ise oyun parkları ve herkesin kullanabileceği çimenlik alanlar yerleştirilmiş. Bu evlerin birbirlerine yakın olarak konumlanması, daha sıcak bir mahalle hayatı oluşmasına neden oluyor. Ayrıca, Lafayette Park’ın büyüklüğünü şehir evlerinden bakarak anlamak neredeyse imkansız. Buradan bakıldığında yalnızca yeşil alanlar, ağaçlar ve ağaçların arasından gözüken kulelerin bir kısmı görülebiliyor.

© James Griffioen

Şehir evlerinde mutfak ve oturma alanları her bir evin ilk katına yerleştirilmiş. Yatak odaları ise ikinci katlarda bulunuyor. Evlerin ön ve arka cephelerinin cam ile kaplı olması, yatak odalarının ve oturma alanlarının gün boyunca ışık almasını sağlıyor.

© Lauren Piippo

Lafayette Park, kesinlikle arabalar düşünülerek tasarlanmış. Tasarım ekibi park alanlarını evlerin aralarındaki boşluklara koymak istememiş. Bunun yerine park alanları yerin birkaç kat altında olacak şekilde tasarlanmış. Böylece arabalar peyzajı ve parkın mimarisini etkilemiyor.

Kaynaklar

1. http://www.miesdetroit.org/
2. Rennie Jones. “AD Classics: Lafayette Park / Mies van der Rohe” 11 Dec 2013. ArchDaily. Accessed 26 Dec 2017. <https://www.archdaily.com/455524/ad-classics-lafayette-park-mies-van-der-rohe/> ISSN 0719-8884