©Paul Kozlowski

Türkçesi ‘Barınma Ünitesi’ olan Unite d’habitation, dünya üzerindeki en meşhur ve önemli toplu konut projelerinden bir tanesidir. Özellikle II. Dünya Savaşı sonucunda ortaya çıkan toplu konut ve barınma ihtiyacına 20. yüzyılın ortalarında birçok mimar farklı çözümler getirmeye çalışmıştır. Unite d’habitation ise, ünlü Fransız-İsviçreli mimar Le Corbusier’nin dünya üzerindeki bu soruna karşı ürettiği mimari bir çözüm projesidir. Proje Marsilya’da II. Dünya Savaşı sonucunda evsiz kalan Fransız vatandaşlarını yeniden bir eve kavuşturma amacıyla yapılmıştır.

©Paul Kozlowski

Le Corbusier, projesinde toplu yaşama algısını değiştirmek istemiştir. İnsanlara yalnızca bir ‘sığınak’ vermek yerine, burada yaşayan insanların yaşayacakları, oynayacakları, bir araya gelecekleri bir dikey bahçe tasarlamaya çalışmıştır. Bu amaçla bu büyük yapının uzun ve geniş çatısı, burada yaşayanların kullanımına açılmıştır.

Çatı katında bulunan bahçeler, anaokulu, spor salonu ve havuz, çatıyı bir rekreasyon alanı haline getirmiştir. Aynı zamanda binanın içerisinde küçük dükkanlar, küçük bir revir ve bir otel de bulunmaktadır. Böyle bir tasarım felsefesi izleyerek Le Corbusier yarattığı devasa yapının içerisinde ayrı bir şehir yapısı ve ortak yaşam algısı kurmayı planlamıştır.

©Paul Kozlowski

Le Corbusier’nin aynı zamanda ‘the Radiant City’ (Göz Alıcı Şehir) ismini verdiği bu yapı, 337 daireden oluşmaktadır ve yaklaşık 1600 kişiye ev sahipliği yapabilmektedir. Bu bağlamda Le Corbusier’nin binalar için yaptığı “yaşam makinesi” tanımına uymaktadır.

©Paul Kozlowski

Unite d’habitation, Brütalist mimarinin en belirgin örneklerinden bir tanesidir. Bina, pilotis adı verilen sistem ile, yer düzleminden kolonlar ile ayrılmış bir şekilde ayakta durmaktadır. Yapıyı yaşıyan büyük masif kolonlar çıplak bırakılmıştır. Aynı şekilde Le Corbusier’nin yapılarında genel olarak kullandığı pürüzsüz beyaz cephe tercihi yerine cephe elemanları ve döşemeler brüt-betondan oluşturulmuş ve yine çıplak bırakılmıştır.

©Paul Kozlowski

Unite d’habitation Le Corbusier’nin Modulor’u en başarılı şekilde kullandığı yapılardan biridir. Mimarideki tüm ölçüleri insan ölçeğine getirme kaygısı ile ürettiği Modulor ölçü birimini tasarımının her aşamasında kullanmıştır. Binanın duvarlarında Modulor adamının işlemelerini görmek mümkündür.

©Paul Kozlowski

Unite d’habitation’u dünya üzerindeki diğer toplu konut projelerinden ayıran en temel özellik iç mekan kurgusudur. Bir koridorun iki yanında şekillenen yaşama birimleri yerine Le Corbusier, binanın iki ucundan ulaşılan daireler üretmiştir. Aynı zamanda daireleri kendi içerisinde iki katlı yaparak olağan çözümlerin dışına çıkmayı başarmıştır.