Wotruba Kilisesi

Wotruba Kilisesi / Frtiz Wotruba

Mimar: Frtiz Wotruba
Yer: Mauer, Viyana, Avusturya
Yapım yılı: 1976

Wotruba Kilisesi (Wotruba Church), Viyana’nın dışında Mauer isimli şehirde bulunan heykeltraş Frtiz Wotruba en başarılı eserlerinden biri. 1970’lerde yapımına başlanan kilise, Frtiz Wotruba’nın ölümünden sonra (1975) mimar Fritz G. Mayr tarafından tamamlanmış. Kilise, mimarlık ve sanatın sınırlarıyla oynayan, düzensizliğiyle eşsiz, brutalist bir eser.

Wotruba Kilisesi / Frtiz Wotruba

© Denis Esakov

Fritz Wotruba’nın kilden yapılmış maketini içinde gezinebilen beton bir heykele dönüştürüyor Fritz G. Mayr. Yapının hikayesi asıl ilginç olan kısım. 1907’de doğmuş, kötü bir ortamda büyüyen 8 kardeşin en küçüğü Wotruba. Sanat, onun için zamanla psikolojik bir tür kaçış. II. Dünya Savaşı sırasında ise bu kaçışı gerçeğe dönüştürüyor ve Avusturya’dan İsviçre’ye gidiyor. Burada sanatına yoğunlaşan Wotruba, Avusturya’nın en çok tanınan heykeltraşı haline geliyor yavaş yavaş.

Wotruba Kilisesi / Frtiz Wotruba

© Denis Esakov

Kariyerinin en zirve noktası ise ‘peyzaj, mimarlık ve şehirle mükemmel birliktelik kuran’ bir heykel hayali. Wotruba Kilisesi’ni şekillendiren bu hayal, oldukça ilgi gören bir eser haline geliyor ve heykelin yapılması için Wotruba’ya danışılıyor. Heykelin, hem dini hem de sanatsal olarak çok güçlü bir ifadeye sahip olacağı düşüncesi, aynı dönemde Nazi vb. baskılarla gitgide Tanrı düşüncesinden uzaklaşan Avrupa’da etkili olacak bir ifade umudu ile.

Wotruba Kilisesi / Frtiz Wotruba

© Denis Esakov

Wotruba Kilisesi, mimarlıktan çok bir tür sanat eseri. Kilise, sanatsal yaklaşımın mimari pratiği nasıl şekillendirebileceğini gösteren en önemli örneklerden. Mimarlıkta alışılmadık şekilde kilise, arazisi belli olmadan tasarlanmış.

Daha sonra Viyana’ya bakan ve yemyeşil peyzajına, dingin yapısına tezatlık yaratacağı bir alana konumlandırılmış. Bu tezatlığın sebebi, belirli bir kütle organizasyonu ve simetriye bağlı kalmayan eserin oldukça dinamik hatta kaotik bir kompozisyon oluşturması.

Wotruba Kilisesi / Frtiz Wotruba

© Denis Esakov

Tasarım hiçbir şekilde belirli bir düzene oturtulmamış. 152 beton blok rastgele birbirini tutan, kaldıran şekilde yerleştirilmiş. Yalnızca kilisenin ön cephesinin nerede olacağına dair bir ipucu içeren düzeninde Wotruba Kilisesi, mimarinin bir tür soyut yorumu olarak değerlendirilen bir sanat eseri. Bunun dışında hangi hacmin nerede olacağını belirleyebilmede tek yardımcı öge açıklıklar. Beton bloklar arasında gün boyu değişen desenler yaratan bir eleman olarak ele alınan doğal ışığın alınmasını sağlayan belirleyiciler bu açıklıklar.

Wotruba Kilisesi / Frtiz Wotruba

© Denis Esakov

Kilise tasarımı için Wotruba: ‘’Eğer yapımı başarılı olursa Wotruba Kilisesi, dinamiğin ve dramanın büyüklerinden biri olacak. Asimetrik blokların düzenlenişinin yarattığı görünür kaos, en sonunda uyumlu bir birliktelik sonucunu vermeli. ‘’. Fritz G. Mayr da bu sonuç için heykeltraşın ölümünden sonra yapıma devam edilmesini sağlıyor. Sonuç olarak kilise, 1976 yılında tamamlanıyor.

Wotruba Kilisesi / Frtiz Wotruba

© Denis Esakov

Wotruba Kilisesi, mimar ve sanatçı işbirliğinin yalnızca bir örneği. Sanatsal yaklaşımın mimariyi nasıl değiştirebileceğine dair en güçlü örneklerden bir tanesi. Kilise, yaratıcı ve rasyonel iki farklı yaklaşımın ortaya fonksiyonel hem de güzel bir ürün çıkarabileceği düşüncesini güçlendiriyor.

 

Kaynak: Lindsey Leardi. “The Bizarre Brutalist Church that Is More Art than Architecture” 13 Şubat 2018. ArchDaily.  <https://www.archdaily.com/886994/the-bizarre-brutalist-church-that-is-more-art-than-architecture/>


RELATED POST