©idesignarch.com

Yokohama Uluslararası Yolcu Terminali (Yokohama International Passenger Terminal),  1994 yılında liman terminali için açılan bir yarışma sonucu başarılı olan proje. Terminal, yarışmadan sonra 2002 yılında tamamlanmış. Foreign Office Architects (FOA) tarafından tasarlanmış, 1995 yılında başlamış olan proje, zamanına göre fütüristik tasarımıyla dikkat çekmeyi başlamış. Ekibin tasarım sürecindeki yaklaşımları, sonucunda ortaya çıkan proje yapının günümüzde bile mimari klasiklerden biri olarak anılmasına yol açıyor.

©Satoru Mishima

Projenin, Yokohama Uluslararası Yolcu Terminali önerilerinin arasında başarıya ulaşmasının sebebi özgün, yaratıcı bir mimari metodolojiye ve sosyal açıdan bilinçi düşünmeye sahip bir proje olması. FOA’nın fütüristik terminali, ulaşımla ilgili geniş bir altyapıya sahip bir topografya ortaya çıkarıyor. Yapının radikal ve hiper-teknolojik tasarımı mimaride yeni sınırları keşfeden bir karaktere sahip. 430 metre uzanan Yokohama Uluslararası Yolcu Terminali aynı zamanda sosyal sorumluluk açısından güçlü bir söyleme yol açıyor: büyük ölçekli projelerin ortak kentsel mekanlar açısından zenginleşmesi.

©Satoru Mishima

Yokohama Uluslararası Yolcu Terminali, bilgisayar destekli tasarımı sürece tamamen entegre eden ilk örneklerden. Terminalin çarpıcı görünümü bilgisayar destekli tasarım süreciyle sağlanabilmiş.  İlk olarak kesitlerle türetilen mekan, daha sonra birçok kompleks yüzeylerin hafifçe kıvrılıp birbirilerinin içinden geçerek gemi geçişine müsait, içinde bir yaşam kurgulayabilecek mimari bir topoğrafyaya dönüşmesiyle oluşuturulmuş. En üstteki seyir terası, kullanılan materyallerile terastan uzanan döşemelerin yürüyüş yolları ve içteki geniş kapalı mekanları oluşturmak için yaptığı dalgaya benzer salınımlarla kurgulanmış yapı. Bu da değişen bir görünüşe ve kesit dizisini beraberinde getirmiş. Proje için mimarların yarattığı özgün mimari dil de bu şekilde oluşmuş.

©Satoru Mishima

Yokohama Uluslararası Yolcu Terminali, temel olarak 3 kademede düzenlenmiş. En üst seyir terası, en alttaki otopark kısmı ve yönetim ofisleri, bilet gişeleri, restoran ve kafeleri, dükkanları ve bekleme salonlarını barındıran geniş orta kat. Ferah orta katta yapının büyük kesitlere sahip çelik srüktürü görünür kılınmış. Bu kısım geniş orta hacimde algı olarak bir ağırlık yaratıyor. Bu, seyir terasının kurguladığı esnek, aydınlık, kolayca şekillenebilir yüzeylerden oluşmuş etkisine zıtlık oluşturan bir karakter. Tüm bu hacimler de birbirlerine yine hafif eğimli kıvrımlı rampalarla bağlanmış. Mimarlar rampaları daha sürekli bir sirkülasyon yaratması ve mekandaki çok boyutlu akışı daha çok desteklemesi sebebiyle tercih etmiş. Orta hacmin ağırlık hissini de dıştaki karaktere yaklaştırıyor.

©idesignarch.com

Terminal, olduça özgün bir taşıyıcı kurgusuna sahip. Taşıyıcı sistemi, katlanmış çelik levhalarden, yapıyı destekelyen beton kirişlerle oluşturulmuş. Bu şekilde güçlü materyal kullanımıyla yapıda yatay destek ihiyacı minimuma indirilmiş. Böylece yapıda açık kat planları oluşturulabilmiş.

Yalnızca iç mekanda değişen yükseklikler nedeniyle değişen birçok tavan karakterine sahip yapı. Mimarlara göre terminalin strüktürel şeması, sismik (depremsel) hareketlerin yanal kuvvetleriyle başa çıkabilme konusunda oldukça yeterli -Japonya’da benzer büyüklükte yapılar için önemli bir ön koşul.

©Edward Caruso

Projenin başından sonuna kadar yapının planlamış dinamizmi yapının tektoniğine ve materyal seçimine hakim olmuş. Dik olmayan duvarların, döşemelerin, tavanların çokluğu yapıda kontrol altına alınmış bir baş dönmesi hissi yaratıyor. İçte yine ortoganal olayan detay ve eşya kullanımıyla bu his güçlendirilmiş. Ek olarak, materyal bitimlerinin yapının kırvrımlarını belirtecek şekilde şaşırtılması (örneğin; ahşap levhaların birleşim yerlerinde çizgilerinin şaşırtılması) ve strüktürün uzantısı olan kuçuk metal panellerin görünümü de bu hissi daha da vurgulamış. 

©Edward Caruso

Yapının konturları zaman zaman rastgelelik hissine zıt olsa da, hepsi mekan organizasyonunu şekillendiren tek bir sirkülasyon şeması etrafında oluşturulmuş. Sirkülasyon devamlı bir döngü gibi işliyor -direkt olarak bir doğrusallık ve bir yere yönelme eğilimini reddederek. Ziyaretçiler, bir noktaya ulaşmadan onları dikey ve yatay olarak yönlendiren patikalarla karşılaşıyorlar. Buralarda mekanı algılayabilecekleri görüşler de yine dolambaçlı ve karmaşık. Materyallerin ve yapıda kurgulanan hareketlerin karmaşıklığı, aslında sirkülasyonun sahip olduğu basit diyagramla çok daha net hale geliyor. Bu aynı zamanda yapıyı ortaya çıkaran sürecin de bir yansıması.

©Satoru Mishima

Projenin konsept olarak en güçlü yanı kentsel deniz kenarı alan ile hassas ilişkisi. Seyir terasının halkın erişimine tamamen açık, büyük bir meydan yaratmasıyla Yokohama Uluslararası Yolcu Terminali, komşusu olduğu Yamashita ve Akaranega parklarının uzantısı. Bu parklardan başlayan ve kesintiye uğramayan, uzun bir kentsel bir rota kurguluyor. Aynı zamanda yapının yüksekliği de, kıyı şeridindeki devamlılığı sağlamak amacıyla, ölçümlerle ortay çıkmış. Ekip, kıyıdaki diğer yerlerin iç kısımlara bakan manzaralarını engellememeyi amaçlamış.

©yokohamajapan.com

Japonya’nın en yoğun nüfuslu kentinin deniz kenarındaki önemli lokasyona sahip terminali için açılan yarışmanın 660 proje arasından kazanan Yokohama Uluslararası Yolcu Terminali, tamamlandıktan sonra da birçok ödüle layık görülmüş. Yapı, geleneksel kentsel altyapı projelerinin sınırlı rollerini de sorgulatan, teknolojik innovasyona ve bunun kentle birleşimine öncü olan bir tasarım.