Cam Ev

Mimar: Philip Johnson
Yer: New Canaan, Amerika Birleşik Devletleri
Yapım yılı: 1949

Cam Ev (Glass House), en iyi şekilde etraftaki peyzajı seyretmek için bir pavyon olarak tanımlanabilir. Yoldan görünmeyen, önündeki gölete çıkma yapmış ve karşıdaki ormanlık alana eşsiz manzaraya sahip bir arazide bulunuyor ev. Evin en önemli özelliği dikdörtgen şeklini oluşturan dört dış duvarının tamamıyla cam olarak kurgulanması; etrafındaki peyzaja bütünüyle açılıyor. 20. yüzyıl modern mimari-rasyonalizm akımlarından Uluslararası Uslüp (International Style)‘u Amerikan konut mimarisine uyarlayan tarzıyla Cam Ev, materyallerin ve detayların yenilikçi kurgulanışı ve doğayla kusursuz birleşimiyle mimarlık tarihinde oldukça önemli bir yere sahip.

© Robin Hill

Yapı, 1949 yılında tamamlanmış ve 2005 yılına kadar mimarı Philip Johnson tarafından konut olarak kullanılmış. Yapımından bu yana içinde değişikliğe gidilmemiştir. Bunun sebebi mimari karakterinin oldukça önemli bir yere sahip olması. Cam Ev, Mies Van der Rohe tasarımı Farnsworth Evi’nin izinden gidiyor, modern anlamda tarzıyla farklılık yaratan ikonik bir konut yapısı olması başarıyor.

Cam Ev / Philip Johnson

© Blaine Brownell

İçte duvarsız, bütün bir mekan sağlanmış olsa da Philip Johnson evi, geleneksel bir plan düzeni şeklinde düşünmüş. İçerideki dikdörtgensel, loft tarzı mekanları ‘oda’ olarak değerlendirmiş. Cam Ev’de bir mutfak, yemek odası, oturma odası, yatak odası, şömine alanı, tuvalet ve bir giriş alanı bulunuyor. Johnson, modern mekanı işleyen tarzına rağmen evin, planıyla kolaylıkla tipik taşıyıcı sisteme sahip bir ev planı olarak işlenebileceğini belirtiyor.

Plan / © Alessandro Bianchi and Giancarlo Camagni Politecnico di Milano

Cam Ev’in planına detaylı bir şekilde baktığımızda evdeki mobilyaların kesin bir düzende yerleştiğini görüyoruz. İçerideki değişmeyen mobilya düzeni de sürekli değişen çevre ve peyzajla bir kontrast sağlıyor. Evin çevresi, bahçe alanı, evin kendisi ve oturma odası iç içe geçmiş kutular olarak düşünülüyor. Halı, oturma odasının alanını tanımlarken alçak bir masa etrafında düzenlenmiş bu kısım da mekanın fonksiyonunu aktarıyor; oturma odası evin merkezine yerleştirilmiş.

En özel alanı tanımlayan yatak odası oturma odasından bir dolap ile ayrılıyor. Hiçbir sabit duvar bulunmuyor evde tuvaleti evden ayıran duvar dışında. İçeride hiçbir sabit ayırıcıyı kullanmama yaklaşımıyla sağlanan, evi büyük bir odaya dönüştüren total mekan ve evin açık plan düzeni anlayışı yapıldığı yıla göre -1949- oldukça alışılmadık.

© Stacy Bass

1991’te evin mimari Philip Johnson ile yapılan bir Cam Ev (Glass House) turundan;

Cam Ev’de biçimsel yaklaşım oldukça açık. Mies Van der Rohe ve ben, nasıl tamamı cam bir evin yapılabileceği konusunda tartıştık ve ikimiz de bir tasarım gerçekleştirdik. Tabiki Mies’inki öncüydü (Philip Johnson, burada Farnsworth Evi’nden bahsediyor.), benim de ustadan esinlenilmiş hali; fakat iki yapıda oldukça farklı yaklaşımlar mevcut. Benim yapımda birden fazla tarihi etki var. Cam Ev, biçimsel olarak Mies Van der Rohe, Malevich, Pantheon, İngiliz bahçeleri, Romantik akım ve 19. yüzyılın asimetrisi. Başka bir deyişle, bütün bu ögeler burada birbirine karıştırılmış fakat yapı tarihi bir dokunuşla modernin işlenişi, basit bir küp.

© Archdaily

Cam Ev projesinin başlamasının sebebi, o arazinin orada varoluşu aslında. Şu ana kadarki en zor işim. Tam olarak 3-4 yıl tasarım hakkında fikir geliştirmekle geçti. Her biri arazinin peyzajını bütünleyen fikirlerdi. Yani Glass House yapıdan çok bir manzara parkı. Ben ilk olarak buradaki tepeciğe ve meşe ağacına odaklandım. Bu tepedeki manzara bütün bu şeyin ortaya çıkışı oldu.

Bana sorarsanız etrafta dolanarak bütün mekanı görebilmeniz iyi bir şey. Glass House’da bu senaryo mümkün. Aynı yerde durarak hem güneşin doğuşunu hem de ayın ortaya çıkışını izleyebileceğiniz tek ev olduğunu iddia ediyorum. Çünkü bu diğer her türlü ev için bir imkansızlık, başka bir etkiyi deneyimlemek istiyorsanız başka bir odaya gidersiniz. Cam Ev’de bu etki hep ve evin her noktasında aynı şekilde var.

© Simon Garcia | arqfoto

Artistik olarak Glass House, tabiki, Mies Van der Rohe’nin soyundan geliyor. Mies bana 1940’larda bir gün bir cam ev yapabileceğimi söyledi, ben ise cam evi yapamayacağını çünkü camın bir duvardan destek aldığı veya bir duvarın içine girdiği durumda tüm cam evin ‘camlığını’ yok edeceğini söyledim. Bu nedenle evde hiçbir duvar bulunmamalıydı. Duvarlar, bütüncül evin içinde birbirinden ayrı pavyonlar yaratacaktı; tıpkı benim evimde tuvalet alanının yarattığı gibi. Bunun dışında evin içi ve evin planlaması basit, düzlem ve bloklarla yani Mies’e yönelen düzenlemelerle yapıldı. Bu demek oluyor ki, yatak odasındaki dolay bir düzlem, mutfak bir diğeri ve iki alan kapalı, dairesel bir banyo ile destekleniyor. Böyle bir düzen bize diğer elemanların bu üç merkez etrafında yayıldığı bir çapa formu veriyor. Bu, basit bir asimetri, basit bir 1920’ler mimari düşünce uygulaması. Daha sonra bütün bu yaptıklarımı simetrik bir kafes içine koydum, Mies’in diyebileceği üzere, çıkış noktasını tamamen reddederek.

© Micheal Biondo

Dışarıdaki simetri ise benim üzerinde dinlendirici etki yaratan, yapıya sakin ve düzenli bir hava katan karaktere sahip. Buradan içeri giriyorsunuz ve asimetrik düzlemlerin ve hacimlerin vahşi dünyasına dalıyorsunuz. Bu ideal mekanları birbirinin yanında tasarlama, birbiri içinde kurgulama, aynı zamanda birbirinden izole etme ve hepsini bir noktada birbirine bağlama fikri ilk olarak özellikle Mies’in ideali amaçlayan tasarımlarından daha sonra da Malevich ve diğer bir sürü kontrsüktivistten çıkıyor tabiki. Benim bu tasarımımda yaptığım bu.

© Simon Garcia | arqfoto

Siz evin merkezinde, halının üstünde, ateşin önünde yani evin asıl odak noktasında, otururken bütün evi buradan gözlemleyebileceğinizi ve bütün eve burdan hakim olabileceğinizi fark edeceksiniz. Cam Ev’e girdiğinde kullanıcı, mecazi olarak konuşacak olursam, bir köpek gibi etrafı koklayacak -köpekler için koklama oturacakları yeri bulmada önemli bir araç- sonunda etrafında döne döne konforunun maksimum olduğu yeri seçecek ve oraya yerleşecek. Bunu eve girdiğinizde fark etmeden yapıyor olacaksınız. Nereye oturabilirim? Nerede sırtımın bir tehlikeyle karşı karşıya olmadığını hissedebilirim? Nerede her şeyin merkezindeymiş duygusunu hissedebilirim? Evde halıyla tanımlı bu alan cevap olacak.

© Eirik Johnson

Bu fikre göre evin oturma odası şöminenin karşısı. Halı oturma odasını tanımlıyor. Oturma odası, halının üstüne, halı Cam Ev’e, Cam Ev de bulunduğu alana oturuyor. Bu geniş çimenli alanla ev arasındaki basamak farkıyla da iki mekanın farkı göz önüne seriliyor birbiri içine geçmiş peyzaj ve ev arasında. Sonucunda evin üstünde olduğu platform,arazinin geniş çimenliğine oturtulmuş; Cam Ev’in kendisini alanına bağlayan bir öge.’’

Tek katlı yaklaşık 10×17 metrelik dikdörtgen plan şemalı Cam Ev, 5 metre uzunluğunda geniş cam cepheler, bunları taşıyan siyah direkler ve bu direklerin arasındaki I kesitli çelik kirişler ile kurgulanmış. Yine de evin strüktürü, aslen tasarımın fikir babası olan Mies van der Rohe’yi detayların arkasındaki düşünce eksikliği sebebiyle pek etkileyememiş.

© Archdaily

Buna rağmen evin basit güzelliğine katkıda bulunan birçok yaklaşım var yukarıda anlattıklarımıza ek Cam Ev’de. Geniş cam cepheler, canlı yansımalara yol açıyor arazide. Eve yaklaşırken bile insana etraftaki ağaçlar, evin içinde veya dışında yürüyen kullanıcılarla katmanlanmış sürekli değişen imajlar sunuyor, yapı arazide canlanıyor bir nevi. Yalnızca silindir tuğla kısım dışında bütün ev gözlemlenebilir kılınmış.

Cam Ev / Philip Johnson

© Richard Barnes

Bunun dışında evin bulunduğu alanda Philip Johnson 13 tane daha yapı tasarlanmış. Bu yapı dizilerinin arasında bir konuk evi, sanat galerisi, bir heykel sergi salonu ve bir pavyon bulunuyor. Philip Johnson burada yaşadığı yaklaşık 50 yıl içinde farklı zamanlarda tasarlamış diğer 13 yapıyı da. Böylece bütün alan, Philip Johnson’ın mimari sergisine dönüşüyor aslında.

 

Kaynaklar: 

  1. Eleanor Devens, Franz Schultz, Jeffrey Shaw, and Frank Sanchis. ”The Glass House”. National Trust for Historic Preservation and The Glass House. <http://theglasshouse.org/explore/the-glass-house/2/>
  2. Adelyn Perez. “AD Classics: The Glass House / Philip Johnson” 17 May 2010. ArchDaily. Accessed 27 Dec 2017. <https://www.archdaily.com/60259/ad-classics-the-glass-house-philip-johnson/> ISSN 0719-8884

RELATED POST