Sharp Tasarım Merkezi (Sharp Centre for Design), Ontario Sanat ve Tasarım Okulu (Ontario College of Art and Desing) yenilenmesi için hazırlanan projenin bir parçası. Toronto’daki proje, İngiliz mimar Will Alsop ve Toronto tabanlı bir ekip olan Robbie/Young + Wright Architects işbirliğiyle ortaya çıkmış. Yenileme projesi kapsamında okulun genişletilmesi de istenmiş. Böylece okula ek bir bina olan Sharp Tasarım Merkezi çıkmış ortaya. 2002-2004 yılları arasında yapılmış merkez. 

© Will Alsop

Sharp, tasarımıyla mimari tasarım çevresinde birçok övücü ve yerici eleştiriye maruz kalmış. Tek dikdörtgen bir hacmin 12 adet çelik kolon ile yerden 25.91 metre yükseklikte kurgulanması nedeniyle oldulça cesur bir tasarıma sahip Sharp Tasarım Merkezi. Toronto’nun da en heyecan verici yapılarından ve kent imgelerinden biri haline gelmiş zamanla. Dünya çapında da tanınan yapılardan biri olmuş, 2004’te RIBA (Royal Institute of British Architects) tarafından ödüle layık görülmüş. Bunun yanında 2005’te strüktürüyle mühendisliğin cesur bir ürünü olmasıyla Canadian Consulting Engineering Awards 2005 ve yine bu strüktürde yaşanılan çevreyle kurduğu ilişki üzerinden Yapı Bağlamı (Building in Context) kategorisinde Mükemmellik Ödülü’ne (Excellence Award) layık görülmüş.

© The Red List

Sharp Tasarım Merkezi, Ontario Sanat ve Tasarım Okulu’nun ana ve en eski binasının üstünde bulunuyor. Toronto’nun merkezi sayılan bu konumda birçok yapı bulunuyor etrafta. Sharp, bu yapıların üstüne çıkarak cadde seviyesinde geniş bir plaza alanı yaratmayı da mümkün kılıyor.

Sharp, çevrede bulunan Viktoryen tarzı tuğla yapıları tamamen altında bırakmak amacıyla yapı, yerden 9 kat yüksekte konumlandırılmış. Caddeyle direkt bağlantısı olmadığı için de Ontario Sanat ve Tasarım Okulu’ndan ulaşılıyor yapıya. 

© Larry Speck

Havada asılı duran kütlesiyle Sharp aslında oldukça geleneksel bir strüktüre sahip. En temelde, sınıflarına, stüdyolara, ofislere ve atöyelere yeterli mekanı sağlamayı amaçlayan dikdörtgen bir kutu. Aşağısında kalan alan ise yakındaki Grange Park ile şehirde yeşil bir bağlantı kuran, okulun dış mekanda gerçekleşecek aktivitelerine mekan sağlayan geniş bir plaza. “…kentsel senaryoda kendini büyük bir kamusallıkla sürdüren ve aşağısında yeni geniş bir kamusal alan tanımalayan bir eleman…” Alsop Architects.

© Larry Speck

Sharp Tasarım Merkezi, çelik kafes kutu ile bir süperstüktür ile kurgulanmış -bir masanın üstü gibi (tabletop). Bu üst strüktür, 9 metre yüksekliğe, 31 metre genişliğe ve 84 metre uzunluğa sahip. 2 kattan oluşan kutu, üniversitenin aşağıdaki diğer yarısına çekirdeklerle bağlanıyor.

Çelik kutu, betonarme bir merdiven, asansör çekirdeği ve 6 çift konik çelik kolonla destekleniyor. 26 metre yüksekliğindeki Sharp, yere yalnızca belirli noktalardan dokunuyor kolonlarıyla. Kolonlar ise betonarme ayaklara oturtulmuş. 

© Larry Speck

Kutuyu taşıyan ayaklar farklı renklerde boyanmış. Sharp Tasarım Merkezi’ne hareketli bir görüntü katan bu yaklaşımın yanında mimar, siyah boyadığı ayakların gece görünmemesini ve böylece yapının uçan etkisini daha da arttırmayı amaçlamış. Ayakların boyası aynıza zamanda yangından koruyucu bir tabaka sağlıyor. Bunun yanında masanın üstünde yani kutuda, koruge alüminyum paneller kullanılmış. Aşağı kısımdaki renkli görüntü aksine burası siyah ve beyaz olarak düşünülmüş. Bunun amacı piksellerden oluşmuş izlenimi yaratmakmış. Will Alsop, bu şekilde yapının ölçeğini bulanıklaştırdığını ve böylece kullanıcı tarafından yapının algılanışını değiştirdiğini öne sürüyor.

© Studio International

Sharp Tasarım Merkezi, mimari yaklaşımıyla oldukça dikkat çeken bir yapı. Zamanla birçok yerici eleştiriye maruz kalsa da daha sonra Toronto’nun imgelerinden bir tanesi olmayı başarmış. Yerden bağımsız, 26 metre yüksekte kurgulanışı, buna rağmen aşağısıyla ilgili kamusal sözü ve istenen kütleye göre geliştrilen strüktürüyle oldukça dikkat çekici ve incelemeye değer bir tasarım çıkarıyor karşımıza İngiliz mimar Will Alsop.

Kaynak: “Sharpe Centre for Design-Ontario College of Art and Design”. WikiArquitectura. <https://en.wikiarquitectura.com/building/sharpe-centre-for-design-ontario-college-of-art-and-design/>